Xử trí cấp cứu đột quỵ não: Sự sống trong từng phút giây

Đối với người bị đột quỵ, ngoài việc được cấp cứu sớm tại các cơ sở y tế, thì việc sơ cứu tại chỗ cũng rất quan trọng. Sơ cứu đúng cách sẽ giúp đảm bảo an toàn cho người bệnh trong lúc người bệnh chưa nhận được sự hỗ trợ y tế từ bác sĩ cấp cứu.

Xử trí cấp cứu đột quỵ não- sự sống trong từng phút giây

Đột quỵ là gì?

Đột quỵ được chia làm 2 loại phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh:

-Xuất huyết não: Xảy ra khi mạch máu bị vỡ, máu thoát khỏi thành mạch và chảy và nhu mô não, khoang dưới nhện, và não thất…

-Nhồi máu não hoặc thiếu máu não cục bộ: Xảy ra một nhánh mạch bị tắc nghẽn, tại nhánh đó bị thiếu máu và gây ra hoại tử.

Trong vòng vài phút, nếu không có biện pháp tái lập tuần hoàn não nhằm cung cấp oxy và các chất dinh dưỡng thiết yếu khác cho các tế bào não, chúng sẽ bắt đầu chết (trung bình 1,9 triệu nở-ron bị chết/phút) và tiếp diễn liên tục trong vài giờ.

Do đó, đột quỵ là trường hợp cần được cấp cứu càng nhanh càng tốt. Việc điều trị càng sớm, càng giảm tiểu tổn thương não. Đối với bệnh nhân đột quỵ não do huyết khối, việc điều trị phải được tiến hành trong vòng 1 giờ đầu tiên.

Hai quy tắc nhận biết đột quỵ sớm

Bệnh đột quỵ có thể được nhận biết bằng Quy tắc FAST hoặc BEFAST

Quy tắc FAST trong phát hiện đột quỵ

Quy tắc BEFAST trong nhận biết đột quỵ sớm

Biến chứng nguy hiểm của đột quỵ não

Tuỳ vào mức độ và vùng não bị tổn thương mà người bệnh có thể gặp các di chứng ở những mức độ khác nhau.

-Liệt nửa người hoặc các chi làm cho người bệnh gặp khó khăn khi vận động.

-Rối loạn nhận thức: không tỉnh táo, hay quên, sa sút trí tuệ.

-Rối loạn ngôn ngữ: khó biểu đạt được suy nghĩ thành lời nói, nói lắp, nói ngọng, âm điệu và ngữ điệu biến đổi.

-Rối loạn thị giác: mắt mờ một hoặc cả hai bên. Nặng hơn, người bệnh có thể mù một phần hoặc toàn bộ.

-Rối loạn cơ tròn: Bí tiểu, tiểu khó, đại tiểu tiện không tự chủ.

Những biến chứng nguy hiểm sau đột quỵ sẽ đều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ, tinh thần và phí tổn tài chính cho người bệnh, gia đình và xã hội.

Xem thêm: Đột quỵ xuất huyết não và những điều cần biết

Xử trí cấp cứu đột quỵ

Xử trí đột quỵ não đúng cách

Điều đặc biệt cần lưu ý là cần gọi người trợ giúp và ngay lập tức gọi xe cấp cứu. Trong thời gian chờ hỗ trợ, cần theo dõi người bệnh chặt chẽ để kịp thời phát hiện các thay đổi bất thường về tình trạng của người bệnh. Trường hợp có bất cứ dấu hiệu suy giảm ý thức nào hay bệnh nhân có dấu hiệu nôn mửa, thì cần đặt bệnh nhân sang tư thế nằm nghiêng an toàn.

Tư thế nằm nghiêng an toàn (còn được gọi là tư thế hồi sức cấp cứu) chính là tư thế bảo vệ đường thở của bệnh nhân, cũng là lựa chọn tốt nhất trong việc đảm bảo an toàn co bệnh nhân. Ở người bệnh hôn mê, khi nằm ngửa, lưỡi sẽ bị tụt xuống họng gây cản trở và bít tắc đường thở. Nếu bệnh nhân nôn trong khi đang nằm ngửa và ý thức không hoàn toàn tỉnh táo, sẽ dễ dàng hít phải các chất nôn vào phổi, gây tắc đường thở hoặc suy hô hấp, rất nguy hiểm. Chính vì thế, cần đặt bệnh nhân nằm nghiêng về một bên để các chất nôn dễ dàng thoát ra ngoài.

– Trường hợp bệnh nhân bất tỉnh lơ mơ nhưng thở bình thường: Cần đặt bệnh nhân ở tư thế nằm nghiêng an toàn hoặc nằm ngửa, nhưng cần theo dõi kỹ.  Nếu bệnh nhân có dấu hiệu nôn mửa, cần chuyển bệnh nhân sang tư thế nằm nghiêng, tránh sặc chất nôn vào đường hô hấp. Lập tức gọi cấp cứu, đưa bệnh nhân tới bệnh viện càng nhanh càng tốt.

– Nếu bệnh nhân còn tỉnh: Cần hỗ trợ nằm ở tư thế thoải mái nhất và theo dõi phản ứng của bệnh nhân. Và lập tức gọi cấp cứu để đưa người bệnh tới bệnh viện.

Khi sơ cứu đột quỵ tại chỗ tuyệt đối không cho bệnh nhân sử dụng thuốc hay ăn uống bất cứ thứ gì, không dùng kim chích 10 đầu ngón tay hay chân của người bệnh, không cạo gió.

Xử trí cấp cứu đột quỵ vô cùng quan trọng. Cần nắm rõ những kiến thức cơ bản để có thể xử trí cho những người thân. Tránh những biến chứng đáng tiếc do cấp cứu không kịp thời gây ra.

Xem thêm: 7 Dấu hiệu cảnh báo đột quỵ não sắp tới