Rối loạn lipid máu – nguy cơ bệnh tim mạch

Theo thống kê của Bộ y tế, số lượng người mắc các bệnh lý liên quan đến tim mạch ngày một gia tăng. Trong đó, tình trạng rối loạn lipid máu dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch thường khá cao. Trong bài viết dưới đây chúng ta cùng tìm hiểu về rối loạn lipid máu và nguy cơ bệnh tim mạch.

Rối loạn lipid máu và nguy cơ bệnh tim mạch

Lipid máu là gì?

Lipid máu hay còn gọi là “mỡ máu”, là thành phần quan trọng trong cơ thể. Thực tế, lipid máu bao gồm nhiều thành phần khác nhau, như: cholesterol, triglycerid, HDL-cholesterol (cholesterol tốt) và LDL-cholesterol (cholesterol xấu), trong đó quan trọng nhất là cholesterol.

Cholesterol

Cholesterol là một chất quan trọng có mặt ở nhiều cơ quan, bộ phận cơ thể cũng như trong hormone của cơ thể, giúp cơ thể phát triển và hoạt động bình thường khoẻ mạnh.

Có hai loại cholesterol chính là “tốt” và “xấu”. Chúng ta cần hiểu rõ sự khác nhau giữa hai loại này và biết về nồng độ của chúng trong máu như thế nào là tối ưu. Nếu loại xấu tăng nhiều quá hoặc mất cân đối giữa hai loại là nguy cơ gây ra các bệnh lý về tim mạch như: tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim…Cholesterol có từ hai nguồn là do cơ thể tổng hợp và từ thức ăn. Nguồn từ cơ thể chiếm khoảng 75% tổng số lượng cholesterol trong máu của bạn, còn lại từ nguồn thức ăn. Hiện nay, cholesterol chỉ thấy ở trong thức ăn có nguồn gốc từ động vật.

LDL-cholesterol (cholesterol xấu): Đây là thành phần được coi là “xấu” của cholesterol. Khi lượng LDL này tăng cao trong máu sẽ dẫn đến sự dễ dàng lắng đọng ở thành mạch máu (đặc biệt là tim và não) và gây nên mảng xơ vữa động mạch. Mảng xơ vữa này được hình thành dần dần gây hẹp hoặc tắc mạch máu, hoặc có thể vỡ ra đột ngột gây tắc cấp mạch máu dẫn đến những bệnh lý nguy hiểm như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim. LDL cholesterol được coi là một trong những chỉ số quan trọng cần theo dõi khi điều trị. LDL tăng có thể liên quan đến yếu tố gia đình, chế độ ăn, các thói quen có hại như hút thuốc lá, lười vận động hoặc liên quan đến các bệnh lý khác như tăng huyết áp, đái tháo đường…

-HDL-cholesterol (loại tốt): Loại này chiếm khoảng 1/4 -1/3 tổng số cholesterol trong máu của bạn. HDL-cholesterol được cho là loại tốt bởi nó vận chuyển cholesterol từ máu về gan, cũng vận chuyển cholesterol ra khỏi mảng xơ vữa mạch máu. Chính vì vậy, làm giảm nguy cơ xơ vữa động mạch cũng như các biến cố tim mạch trầm trọng khác. Những nguy cơ làm giảm HDL bao gồm: thừa cân, béo phì, hút thuốc lá, lười vận động…Do vậy, để làm tăng HDL, bạn cần bỏ thuốc lá, giữ cân nặng hợp lý, tăng cường tập thể dục…

Triglycerides

Triglycerides cũng là một dạng mỡ trong cơ thể bạn. Tăng triglycerides thường gặp ở những người béo phì/thừa cân, lười vận động, hút thuốc lá, uống quá nhiều rượu bia, đái tháo đường…Những người có triglycerides trong máu tăng cao thường đi kèm tăng cholesterol toàn phần, bao gồm tăng LDL (xấu), và giảm HDL (tốt). Hiện nay, các nhà khoa học cho thấy rằng, việc tăng triglyceride trong máu cũng có thể liên quan đến các biến cố tim mạch.

Theo khuyến cáo của Hội tim mạch Việt Nam, tất cả những người lớn trên 20 tuổi nên được xét nghiệm 5 năm một lần các thành phần cơ bản của lipid máu bao gồm: cholesterol toàn phần, LDL cholesterol, HDL cholesterol và triglycerides. Các xét nghiệm trên nên được làm khi đói (cách bữa ăn trước ít nhất 12h, bao gồm cả đồ uống có năng lượng).

Hiện nay, có khá nhiều người có kiểu rối loạn lipid máu hỗn hợp, tức là vừa tăng LDL vừa giảm HDL, điều này làm nguy cơ bệnh tim mạch tăng cao. Một số người lại có kèm theo tăng triglycerid, thì đây được gọi là kiểu rối loạn lipid tăng sinh xơ vữa động mạch.

Xem thêm: Tìm hiểu về đau tim, đau thắt ngực

Tại sao rối loạn lipid máu gây nguy hiểm?

Rối loạn lipid máu có nguy hiểm không?

Tăng cholesterol máu đã được chứng minh là một yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được đối với các bệnh tim mạch (nhồi máu cơ tim, bệnh động mạch vành, tai biến mạch máu não). Thông thường có nhiều yếu tố nguy cơ tim mạch hay đi kèm nhau và thúc đẩy nhau tiến triển. Khi bạn có nhiều yếu tố nguy cơ kết hợp sẽ làm nguy cơ bệnh tim mạch của bạn tăng lên gấp nhiều lần.

Khi có quá nhiều LDL cholesterol lưu thông trong máu của bạn, nó sẽ từ từ lắng đọng vào thành các mạch máu của bạn. Cùng với một số chất khác, nó sẽ hình thành mảng xơ vữa động mạch và làm lòng mạch của bạn bị hẹp dần hoặc tắc hoàn toàn.

Xơ vữa động mạch chính là thuật ngữ dùng để mô tả quá trình lắng đọng các chất béo, cholesterol, lắng đọng canxi và sợi đông máu ở trong thành động mạch. Quá trình xơ vữa động mạch còn gia tăng theo tuổi, có liên quan đến yếu tố gia đình và ở một số người có các nguy cơ tim mạch khác như béo phì, đái tháo đường, tăng huyếts áp, hút thuốc lá…

Rối loạn lipid máu là một trong những nguy cơ hàng đầu của các bệnh lý về tim mạch. Chính vì thế, để bảo vệ sức khoẻ, bạn cần có lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học, tập thể dục thường xuyên để giảm nguy cơ bị rối loạn lipid máu, cũng như giữ cho cơ thể luôn khoẻ mạnh.

Xem thêm: Bệnh mạch vành sống được bao lâu?